Soru: Annem, kız kardeşim ve ben, SSK’lı babamın 2007 yılında vefat etmesinden dolayı; Dul ve yetim maaşı alıyoruz. Bu yaz evleniyorum. Kız kardeşim ve ben ayda 2250 TL, annem ise ayda 4500 TL alıyor. Çeyiz parası istesem annemin ve kız kardeşimin maaşı kesilir mi? Ne kadar çeyiz yardımı alacağım?
Dul aylığı alırken evlenen kız çocuklarına, emekli maaşlarının iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlilik yardımı (halk arasında çeyiz yardımı olarak anılır) olarak peşin olarak ödenmektedir. Evlenme yardımı alan kızların aylıkları, evlenme tarihini takip eden ödeme dönemi başından itibaren, aylıkların kesildiği tarihten iki yıl sonra ise durdurulur. Evlilik yardımının hesaplanmasında ek yardım miktarı dikkate alınmaz.
Evlenme yardımı alan kişinin, aylığının kesildiği tarihten itibaren iki yıl içinde boşanması halinde, kendisine ancak iki yıllık sürenin sonunda aylık bağlanacaktır. Davanın diğer yararlanıcılarının maaşları, eş nafakasının ödendiği dönemin bitimini takip eden ödeme döneminden başlamak üzere yeniden belirlenir. Evlilik yardımına başvurmanız halinde maaşınız düşürülecek ve size, ek ödeme tutarı hariç, aldığınız maaşın 24 katı oranında evlilik yardımı verilecektir. Bu durumda anneniz ve kız kardeşinizin geliri iki yıl boyunca oran değişikliği olmaksızın ödenmeye devam edecektir. Çünkü mevcut durumda annenizin payı %50, sizin ve kız kardeşinizin payı ise %25’tir.
İki yıl sonunda annenizin ve erkek kardeşinizin hisseleri aynı kalsa dahi, hisseleri karşılığında kendilerine ödenecek aylık tutarlar; Ekim 2008 öncesinde vefat eden sigortalıların iki hak sahibine (eş %60, çocuk %30) ödenecek alt limit gelir, belirlenen alt limit gelirden yararlananların payları esas alınarak belirlenen aylık tutarlarla karşılaştırılır. 5510/Entegrasyon 19 maddesi uyarınca en yüksek aylık emekli maaşı ödenir. Sonuç olarak, evlenmeniz durumunda maaşınız düşecek ve evlilik ödeneği talep edip etmemeniz, annenizin ve kız kardeşinizin payı ve emekli maaşı açısından bir fark yaratmayacaktır.
EMEKLİLİK VE EMEKLİLİK BONUSUNU ALABİLİR MİYİM?
Soru: 02/10/1972 doğumluyum. 01/02/1995 tarihinde 4/a-SSK statüsüyle çalışma hayatıma başladım ve 08/07/2010 tarihinde kamu 4/c statüsüne geçtim. SSK’lı olarak çalıştığım süre boyunca hizmeti birleştirdim. Devlet 4/c’de kurumsal hizmetim 13 yıl 5 ay, devlet 4/a’da 3472 gün ve özel banka fonunda 377 gün. Bu koşullar altında Emekli Sandığından ayrılıp ikramiye alabilir miyim? Bern K.
Sigortanızın başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 tarihinden önce olduğundan AET kapsamına giriyorsunuz ve birden fazla devlette (SSK, 506. Madde 20 Geçici Sandık ve Emekli Sandığı) görev yapmış bulunuyorsunuz. , son yedi yıldaki fiili hizmet süreniz Emekli Sandığına tabi hizmetiniz fazla olduğu için bu kapsamda emekli olabilirsiniz. AET kapsamına girdiğiniz için yaş şartı aranmamaktadır ancak 20 tam yıl (7200 gün) hizmet süresine sahip olmanız gerekmektedir. 13 yıl 5 ay = 4830 gün kamu hizmeti, 3472 gün SSK hizmeti ve 377 gün banka sandık hizmeti olmak üzere toplam 8679 gün hizmet süreniz olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda 4/-c’den yani kamu görevinden emekli olabilir ve kamu sektöründeki hizmet süreleriniz için yaşlılık ikramiyesi alabilirsiniz.
NASIL ÇEKİLİRİM?
Soru: 6/7/1960 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 23.06.2005’te. Şu anda prim ödeme günlerim 5630 ve temmuzda 65 yaşına gireceğim. 7000 prim günümü tamamlamadan emekli olma seçeneğim var mı? Halen özel sektörde çalışıyorum ama artık çalışacak gücüm yok. Nasıl emekli olabilirim?
23.6.2005 işe giriş tarihinize göre SSK kapsamındaki emeklilik koşullarınız; – 58 yaşını doldurmuş ve en az 7000 gün veya, – 58 yaşını doldurmuş, 25 yıl sigortalılık süresi ve en az 4500 gün. İlk şarta göre durumunuz değerlendirildiğinde; 58 yaş sınırını karşılamış olmanıza rağmen 5.630 gününüz kaldığından (7.000-5.630 = 1.370) emeklilik için gereken 7.000 günü tamamlamak için yaklaşık dört yıl daha prim ödemeniz gerekmektedir. İkinci şarta göre ise 58 yaş ve 4500 gün şartları sağlanmış olmasına rağmen 25 yıllık sigortalılık süresi 23.6.2030 tarihinde sona erecektir. Dolayısıyla bu durumda genel şartlara göre hemen emekli olmanız mümkün görünmüyor. Ancak kanunda özel koşullar bulunmaktadır. Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanan sigortalılar (engellilik derecesi en az %40 olmak şartıyla), yaşlarına bakılmaksızın engellilik derecelerine göre daha uygun şartlarda yıllık gelir elde etmektedir.