Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları sunuyor. 3600, 4.500 ve 5.400 prim günü üzerinden şekillenen sistemlerle, belirli koşulları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları tekrar düzenleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre emeklilik koşulları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Yaş ve sigortalılık süresi dikkate alınarak oluşturulan bu modeller, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda sigortalı olanlar için farklı gün sayısıyla erken emeklilik yolları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu alternatif hesaplamalar, eksik prim günü bulunan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
94 yılı öncesinde 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim koşullarını tamamladığında erken emeklilik imkânı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise 55 olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir seçenek sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik şartları biraz daha zor. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek erken emeklilik şartları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı elde ediyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az %40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden çalışanlar, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.